Wielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę, że kapitał ludzki to najcenniejsza część ich przedsiębiorstw. Rozwijanie kapitału ludzkiego, w tym poprzez szkolenia i kursy, wciąż jednak sprawia dużo problemów. Jak zaplanować szkolenia w przedsiębiorstwie, żeby przynosiły pożądane efekty?
Szkolenia stacjonarne, online, a może wewnętrzne?
Współczesny rynek szkoleń i edukacji profesjonalnej oferuje nam ogrom możliwości. Każdy z nas spotkał się pewnie z pojęciami takimi jak szkolenia stacjonarne, szkolenia online, szkolenia otwarte i zamknięte, wewnętrzne i zewnętrzne, szkolenia miękkie i twarde, e-szkolenia, szkolenia e-learningowe itp. Mnogość rozmaitych typów i rodzajów szkoleń nie ułatwia wyboru, a wielu przedsiębiorców wybiera szkolenia na chybił trafił. Nie mniej firm i rozmaitych instytucji publicznych oraz organizacji pozwala wybrać szkolenie lub kurs samodzielnie swoim pracownikom. Nie zawsze jednak jest to najlepszy pomysł. W dojrzałej organizacji i na wyższym poziomie zaawansowania samodzielny wybór szkolenia z reguły się sprawdza, ale w organizacjach szybko zmieniających się, uczących oraz działających w konkurencyjnych i nowoczesnych branżach, które dopiero wypracowują rozwiązania i metody pracy często stanowi to duże wyzwanie. Jak więc planować szkolenia w firmie? Na jakie szkolenia wysyłać pracowników? Efektywniejsze są szkolenia online, szkolenia szyte na miarę czy szkolenia otwarte?
Polityka szkoleniowa
Na wiele z wyżej zadanych pytań odpowiadać powinna polityka szkoleniowa. Co to jest polityka szkoleniowa? Polityka szkoleniowa to ogół działań i narzędzi, których celem jest doskonalenie zawodowe pracowników firmy bądź członków organizacji oraz podnoszenie ich wiedzy, kwalifikacji i praktycznych umiejętności w obszarach, które mogą się przyczynić do osiągania celów organizacji.
W definicji pojęcia polityka szkoleniowa kryje się podpowiedź jak sprawić, aby szkolenia przynosiły spodziewane efekty. Pierwszym krokiem do osiągnięcia takiego stanu rzeczy jest określenie celów i efektów jakie chcemy osiągnąć. Zupełnie inne szkolenia wybierzemy, jeśli naszym pracownikom brakuje wiedzy, a inne, gdy problemem jest komunikacja, współdziałanie bądź poprawienie efektywności.
Dlatego każda organizacja chcąca efektywnie szkolić ludzi powinna zacząć od określenia celów jakie chce osiągnąć, a następnie oceny posiadanych kompetencji, a więc zdecydowania czy wiedza i umiejętności pracowników w danym obszarze są wystarczające czy niedostateczne. Proces ten to nic innego jak identyfikacja potrzeb szkoleniowych organizacji.
Kolejnymi krokami w realizacji polityki szkoleniowej są planowanie szkoleń, ich realizacja oraz ocena efektywności (tzw. ewaluacja polityki szkoleniowej i szkoleń). Więcej jak przeprowadzić sprawnie te elementy możemy dowiedzieć się z artykułu Polityka szkoleniowa w firmie dostępnego na portalu szkoleniowym Eventis.pl
Jak efektywnie wydawać budżet na szkolenia?
Rynek szkoleń w Polsce, zresztą nie tylko w Polsce, cechuje się bardzo dużym zróżnicowaniem. Z powodzeniem znajdziemy na nim szkolenia bezpłatne, dofinansowane, a także takie, których ceny sięgają nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Rynek ten oferuje również bogate formy szkoleń, od szkoleń wyjazdowych, poprzez szkolenia stacjonarne, hybrydowe, online, aż po szkolenia multimedialne, e-szkolenia itp. Każde z nich mają swoje zalety, ale również ograniczenia.
Podstawową zasadą wydawania budżetu na szkolenia powinno być jednak porównywanie ofert szkoleń pochodzących od różnych organizatorów. Skoro zróżnicowanie cen jest duże, to z łatwością można znaleźć sytuację, gdy to samo bądź bardzo zbliżone pod względem merytorycznym i organizacyjnym szkolenie może różnic się ceną nawet o kilkaset procent. Jedynym sposobem na uniknięcie przepłacania jest więc porównywanie.
Znacznie więcej przedsiębiorstwa tracą jednak na wysyłaniu pracowników na szkolenia, które są niedopasowane do ich potrzeb. Strata taka jest podwójna, bo obejmuje nie tylko koszt szkolenia, ale także czas pracy pracownika, który poświęcił go na nieudane szkolenie zamiast na pracę. Niedopasowane do potrzeb szkolenie to często również frustracja i demotywacja samego pracownika. Dlatego drugą świętą zasadą alokowania budżetu na szkolenia powinno być poprzedzenie decyzji analizą potrzeb szkoleniowych.
Jakie szkolenia i kiedy warto rozważyć?
W zależności od zidentyfikowanych problemów lub też braków kompetencyjnych do uzupełnienia nasza uwaga powinna się zwrócić w stronę innego rodzaju szkolenia. Jeśli głównym wyzwaniem naszego zespołu jest efektywna komunikacja, to nie powinniśmy się spodziewać, że przeszkolenie jednego pracownika rozwiąże problem (chyba że mowa jest o niedostatecznych umiejętnościach komunikacyjnych menedżera). Wybór szkolenia indywidualnego będzie więc niezbyt dobrym wyborem, dużo lepiej będzie postawić na szkolenie grupowe pozwalające poznać zespołowi wartość sprawnej komunikacji, sposoby jej zapewnienia oraz przećwiczyć umiejętność efektywnego komunikowania się.
Warto pamiętać:
- jeśli wyzwaniem jest brak wiedzy rozważmy szkolenie wprowadzające w temat, składające się z prezentacji oraz ćwiczeń pokazujących jej zastosowanie, najczęściej realizowane jako szkolenie otwarte pozwalające uczestnikom porównać swój poziom wiedzy z innymi osobami pracującymi w danym obszarze,
- jeśli chcemy rozwiązać problemy dotykające współpracy dużo częściej powinniśmy sięgać po szkolenia grupowe, szyte na miarę, zorientowane na zbudowanie świadomości i wdrożenie zmian w praktyce,
- starając się wyposażyć pracownika w praktyczne umiejętności, np. przemawiania na forum publicznym, wybierajmy szkolenia warsztatowe, składające się z dużej ilości ćwiczeń, pracy w grupie, pracy z kamerą itp.,
- chcąc poprawić organizację pracy poszczególnych pracowników nasza uwaga powinna zmierzać do szkolenia na stanowisku pracy oraz instruktażu,
- jeśli nasz pracownik potrafi uczyć się samodzielnie, jest konsekwentny i sumienny z powodzeniem możemy sięgać po e-szkolenia, szkolenia e-learningowe itp.,
- jeśli natomiast osoba szkolona lepiej uczy się w kontakcie z innymi osobami, obserwując innych w działaniu, dopytując i prosząc o instrukcje szkolenie stacjonarne lub szkolenie online, ale realizowane na żywo powinny być szkoleniami pierwszego wyboru.
Różne szkolenia mogą sprzyjać rozwiązywaniu różnych problemów, warto zdawać sobie z tego sprawę i świadomie dokonywać wyboru.
Warto też pamiętać, że szkolenie to nie tylko wiedza, ale także konieczność zmiany nawyków i przyzwyczajeń. Szkolenie przygotowuje do ich wprowadzenia, ale szkolenie bez podjęcia kolejnych, konsekwentnych działań zorganizowanych w postaci zdefiniowanego planu tych działań może okazać się nietrwałe w efektach. Traktujmy szkolenia jako inwestycję, ale taką której nie zostawiamy po podjęciu najmniejszego wysiłku, ale wciąż wzmacniamy i dbamy o nią każdego dnia.