Jaki jest najstarszy park narodowy na świecie?
Ochrona przyrody to jedno z najważniejszych zadań współczesnego świata. Wśród form ochrony środowiska szczególne miejsce zajmują parki narodowe. Wiele osób zadaje sobie pytanie: jaki jest najstarszy park narodowy na świecie? Odpowiedź wiedzie nas do Ameryki Północnej, do niezwykłego miejsca pełnego gejzerów, gorących źródeł, dzikich zwierząt i wulkanicznych krajobrazów.
Pojęcie parku narodowego – co to właściwie oznacza?
Park narodowy to obszar chroniony przez państwo, którego celem jest zachowanie unikatowych walorów przyrodniczych, krajobrazowych oraz bogactwa fauny i flory dla obecnych i przyszłych pokoleń. Takie tereny mają szczególną wartość naukową, edukacyjną, rekreacyjną i kulturową. Wprowadzenie parku narodowego oznacza zakaz działalności człowieka, która mogłaby zagrozić jego naturalnemu charakterowi.
Yellowstone – najstarszy park narodowy na świecie
Jeśli zapytamy: Jaki jest najstarszy park narodowy na świecie?, odpowiedź brzmi: Park Narodowy Yellowstone w Stanach Zjednoczonych. Powstał w 1872 roku, a jego utworzenie było pionierskim krokiem na skalę światową. Ustanowienie parku podpisał prezydent Ulysses Grant. Działanie to miało ogromne znaczenie, ponieważ w tamtych czasach ochrona takich obszarów przed osadnictwem, przemysłem lub wycinką drzew nie była powszechną praktyką. Park Yellowstone stał się wzorem dla innych krajów i zapoczątkował globalny ruch tworzenia parków narodowych.
Gdzie leży Park Narodowy Yellowstone?
Yellowstone znajduje się w północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych i rozciąga się na terenie trzech stanów: Wyoming (gdzie leży większość powierzchni parku), Montany i Idaho. Całkowita powierzchnia parku to prawie 9000 km², co czyni go jednym z największych parków narodowych na świecie.
Dlaczego Yellowstone jest tak wyjątkowy?
- Gejzery i gorące źródła: W Yellowstone znajduje się ponad połowa wszystkich gejzerów na świecie. Najsłynniejszy z nich to Old Faithful, który regularnie wyrzuca kolumnę gorącej wody nawet na 55 metrów w górę.
- Superwulkan Yellowstone: Park położony jest na aktywnym superwulkanie. Ostatnia potężna erupcja miała miejsce około 640 tysięcy lat temu, tworząc ogromną kalderę. To drugi największy system wulkaniczny na Ziemi po kalderze jeziora Toba w Indonezji. Wybuch ten zmieniłby oblicze kontynentu.
- Wodospady, wąwozy, jeziora: W krajobrazie parku dominują głębokie kaniony, malownicze wodospady i rozległe jeziora, z których największe to Lake Yellowstone.
- Niezwykła różnorodność biologiczna: Yellowstone to jeden z największych na półkuli północnej, niemal zupełnie niezmienionych przez człowieka ekosystemów. Spotkamy tu ponad tysiące gatunków roślin, setki gatunków ptaków i kilkadziesiąt gatunków ssaków, w tym m.in. bizony amerykańskie, wilki, niedźwiedzie grizzly, łosie, jelenie wapiti, pumy i rysie.
Historia powstania Yellowstone
Idea ochrony Yellowstone narodziła się po ekspedycjach badawczych w latach 60. i 70. XIX wieku. Odkrywcy i naukowcy byli oczarowani niezwykłością tego regionu, który z czasem zyskał miano „najpiękniejszego obszaru na Ziemi”. Ustawę powołującą park do istnienia podpisał prezydent Ulysses Grant 1 marca 1872 roku. Stało się to precedensem – nigdzie wcześniej nie utworzono parku narodowego na taką skalę, chroniąc krajobrazy, a nie tylko zamek, zabytek czy rezerwat łowiecki.
Obecnie park rocznie odwiedza około 4 milionów turystów z całego świata, a Yellowstone stanowi jeden z najważniejszych symboli ochrony przyrody.
Pieniński Park Narodowy – dla porównania najstarszy park narodowy w Polsce
Dla porównania, najstarszym parkiem narodowym w Polsce jest Pieniński Park Narodowy, utworzony dopiero w 1932 roku. Było to aż 60 lat po powstaniu Yellowstone, co pokazuje, jak ważną rolę ten amerykański park odegrał w budowaniu idei ochrony przyrody na świecie.
Podsumowanie
- Najstarszym parkiem narodowym na świecie jest Yellowstone w Stanach Zjednoczonych, utworzony w 1872 roku.
- Park ten obejmuje rozległy region dziewiczej przyrody, pełen unikalnych form geologicznych, gejzerów, wulkanów, jezior i dzikich zwierząt.
- Yellowstone zapoczątkował globalny ruch na rzecz ochrony parków narodowych.
- W Polsce najstarszym parkiem narodowym są Pieniny, ale powstały one znacznie później, bo w XX wieku.
Współczesna sieć parków narodowych na świecie liczy już ponad 7000 takich obszarów w prawie każdym kraju. Wszystko zaczęło się od jednej decyzji – ustanowienia Yellowstone jako pierwszego parku narodowego na Ziemi.
