Czym różni się plastelina od modeliny?
Plastelina i modelina to popularne masy plastyczne używane zarówno przez dzieci, jak i dorosłych. Choć na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie, są między nimi istotne różnice, które mają wpływ na ich zastosowanie, właściwości oraz sposób użytkowania. W artykule wyjaśniamy, czym dokładnie różnią się plastelina i modelina – od składu chemicznego, przez sposób użycia, po możliwości twórcze, jakie oferują.
Czym jest plastelina?
Plastelina to miękka masa plastyczna, która została wynaleziona w XIX wieku. Do dziś jest szeroko stosowana w zabawie i edukacji, głównie przez dzieci. Jej główne cechy to:
- Miękkość i elastyczność: Plastelina jest gładka, lekka, łatwo się wygniata i dostosowuje do kształtu dłoni. Dzięki temu nawet najmłodsi użytkownicy mogą samodzielnie tworzyć dowolne formy.
- Możliwość wielokrotnego użycia: Kształty z plasteliny można z łatwością zmieniać i modelować na nowo. Nie twardnieje pod wpływem powietrza czy temperatury, więc nadaje się do ponownego użycia praktycznie w nieskończoność.
- Bezpieczeństwo: Plastelina nie zawiera toksycznych substancji, co czyni ją bezpieczną dla dzieci pod nadzorem dorosłych.
Skład plasteliny
Podstawowe składniki plasteliny to wosk parafinowy, oleje mineralne oraz drobno zmielona glina (kaolin) lub kreda. Niektóre odmiany zawierają także barwniki do nadania masie intensywnych kolorów. Plastelina nie wysycha i nie twardnieje – jest więc masą nietrwałą, idealną do chwilowej zabawy.
Czym jest modelina?
Modelina, często znana także jako „glina polimerowa”, to nowoczesna masa plastyczna, wykorzystywana zarówno w zabawie, jak i przez artystów oraz rzemieślników. Cechuje ją:
- Twardość: Modelina jest wyraźnie twardsza niż plastelina i wymaga nieco więcej siły do ugniatania i formowania.
- Trwałość po obróbce termicznej: Największa różnica polega na tym, że modelina twardnieje pod wpływem wysokiej temperatury. Gotowy kształt należy zapiec w piekarniku lub zagotować w gorącej wodzie – wtedy masa utwardza się i staje się odporna na uszkodzenia mechaniczne.
- Możliwość późniejszej obróbki: Wypalona modelina może być malowana, szlifowana i lakierowana, co pozwala na tworzenie trwałych ozdób, figurek czy biżuterii.
Skład modeliny
Podstawowym składnikiem modeliny jest polichlorek winylu (PVC), zmieszany z plastyfikatorami, pigmentami i dodatkami ułatwiającymi modelowanie. Dzięki takiemu składowi modelina zyskuje plastyczność przed wypaleniem i wysoką trwałość po obróbce termicznej.
Najważniejsze różnice między plasteliną a modeliną
- Obróbka termiczna: Plastelina nigdy nie twardnieje, natomiast modelina wymaga podgrzania, by stać się trwałą.
- Trwałość: Wyroby z plasteliny można wielokrotnie zmieniać, a gotowe prace z modeliny są trwałe i odporne na uszkodzenia.
- Zastosowanie: Plastelina jest używana głównie do zabawy i tworzenia tymczasowych form, modelina sprawdza się zarówno w zabawie, jak i w rękodziele artystycznym (figurki, biżuteria, ozdoby).
- Tekstura i twardość: Plastelina jest miękka i bardzo plastyczna, podczas gdy modelina jest nieco twardsza przed wypaleniem.
- Kolorystyka: Obie masy dostępne są w wielu kolorach, jednak w przypadku modeliny wyroby po wypaleniu mogą lekko stracić intensywność barw, dlatego czasem maluje się je po zakończeniu wypalania.
Porównanie właściwości – tabela
| Cecha | Plastelina | Modelina |
|---|---|---|
| Miękkość | Miękka i łatwa do ugniatania | Nieco twardsza, wymaga podgrzania rąk |
| Trwałość | Nietrwała, można wielokrotnie przetwarzać | Po wypaleniu bardzo trwała |
| Metoda utwardzenia | Nie utwardza się | Wymaga pieczenia lub gotowania |
| Zastosowania | Zabawa, nauka, chwilowa rzeźba | Biżuteria, ozdoby, trwałe modele |
Ciekawostki na temat modeliny i plasteliny
- Modelina, znana anglojęzycznym użytkownikom jako polymer clay, zdobyła ogromną popularność w rękodziele na całym świecie.
- Plastelina nie powinna być podgrzewana, ponieważ może się wtedy rozpuścić i stracić swoje właściwości.
- Pierwsze receptury plasteliny zawierały śladów toksycznych związków, współczesna produkcja eliminuje te ryzyka.
Podsumowanie: Czym różni się plastelina od modeliny?
Podsumowując, główną odpowiedzią na pytanie „Czym różni się plastelina od modeliny?” jest sposób użytkowania i końcowa trwałość. Plastelina jest masą miękką, idealną do wielokrotnej zabawy i formowania, która nigdy nie zastyga. Modelina natomiast po obróbce termicznej zamienia się w trwały i twardy materiał, z którego można tworzyć przedmioty codziennego użytku czy ozdoby. Wybór między tymi dwiema masami zależy więc od tego, czy zależy nam na wielokrotnym wykorzystaniu, czy na trwałych efektach naszej kreatywności.
