Czy na pustyni pada deszcz? Fascynująca prawda o najsuchszych miejscach na Ziemi
Gdy myślimy o pustyni, zazwyczaj przychodzi nam na myśl obraz rozległych wydm, palącego słońca i skrajnej suszy. Jednak czy na pustyni naprawdę nigdy nie pada deszcz? Wbrew powszechnym wyobrażeniom, sytuacja jest bardziej złożona i zależy od wielu czynników przyrodniczych. Odpowiedź na pytanie „Czy na pustyni pada deszcz?” może Ciebie zaskoczyć!
Co to jest pustynia?
W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym właściwie jest pustynia. Pustynie to obszary, gdzie roczne opady deszczu są bardzo niskie – zazwyczaj poniżej 250 mm rocznie. W porównaniu, średni roczny opad w Polsce wynosi około 600 mm. Oznacza to, że pustynie rzeczywiście należą do najsuchszych miejsc na naszej planecie, ale nie oznacza to, że opady są tam całkowicie nieobecne.
Pustynia to nie tylko piasek
To także kamieniste stepy (jak pustynia Gobi w Azji), słone jeziora bez wody czy skaliste, jałowe płaskowyże. Każda z tych pustyń ma swoją specyfikę klimatyczną i pogodową.
Czy na pustyni pada deszcz?
Odpowiadając wprost: TAK, na wielu pustyniach zdarzają się opady deszczu. Jednak ilość tego deszczu oraz częstotliwość jego występowania są bardzo małe w porównaniu z innymi obszarami Ziemi.
Średni opad roczny wszystkich pustyń łącznie wynosi około 250 mm, podczas gdy w Polsce jest to ok. 600 mm. To pokazuje, jak wielka jest różnica w ilości dostępnej wody. Istnieją jednak miejsca, które są jeszcze bardziej ekstremalne.
Ekstremalnie suche pustynie
- Dolina Śmierci (Death Valley) w Kalifornii, USA – jedno z najsuchszych miejsc na Ziemi. Średni roczny opad wynosi tu zaledwie 50 mm. To mniej niż szklanka wody na metr kwadratowy przez cały rok!
- Pustynia Atakama w Chile – w jej niektórych rejonach nie odnotowano żadnych opadów deszczu od początku prowadzenia pomiarów. Są to miejsca, gdzie deszcz może nie padać całymi dziesiątkami, a nawet setkami lat.
Jak często pada na innych pustyniach?
Nawet na pustyniach, gdzie pojawiają się opady, deszcz bywa bardzo kapryśny. Zdarzają się lata, gdy nie spada kropla wody, a potem nagle pojawia się gwałtowna ulewa, która może prowadzić do powodzi błyskawicznych. Przykładem są pustynie Afryki Północnej, jak Sahara, gdzie opady są bardzo rzadkie, ale potrafią być intensywne.
Dlaczego pustynie są tak suche?
Przyczyny niskich opadów na pustyniach są różnorodne. Najważniejsze z nich to:
- Położenie geograficzne – wiele pustyń znajduje się w strefach, gdzie panują stałe wyże baryczne, a masy powietrza są suche i nie przynoszą opadów.
- Góry blokujące wilgoć – na przykład pustynia Atakama leży za wysokimi Andami, które zatrzymują wilgotne powietrze znad Oceanu Spokojnego.
- Silne nasłonecznienie – intensywne promieniowanie słoneczne powoduje szybkie parowanie wody z powierzchni ziemi.
Pustynie a roślinność i życie
Pomimo trudnych warunków, na pustyniach istnieje życie. Rośliny i zwierzęta przystosowały się do zbierania i magazynowania wody, by przetrwać długie okresy suszy. Kiedy na pustyni pojawia się deszcz, przyroda reaguje niezwykle szybko – rośliny zakwitają w kilka dni, a zwierzęta wykorzystują moment obfitości.
Deszcz jako święto natury
Na pustyniach opady są wydarzeniem na skalę niemal „świąteczną”. Deszcz odżywia glebę, wypełnia suche koryta rzek i sprawia, że pustynia na chwilę zamienia się w kwitnący ogród (np. zjawisko Desert Bloom w Atakamie).
Podsumowanie
Czy na pustyni pada deszcz? Odpowiedź brzmi tak, choć dzieje się to rzadko i w bardzo małych ilościach. Średni roczny opad na pustyniach to około 250 mm, a w niektórych miejscach, jak Dolina Śmierci czy Atakama, deszcz praktycznie nie pada. Mimo tego, życie na pustyniach potrafi zaskoczyć swoją wytrwałością i zdolnością do szybkiej reakcji na krótkie momenty wilgoci. Pustynie pokazują nam, jak zaskakująco zróżnicowana i odporna jest natura.
