Słowo hipoteza wywodzi się z języka greckiego i składa z dwóch członów: „hipo”, które oznacza „pod” oraz „thesis”, czyli umieszczenie, rozmieszczenie. Dosłowny sens tego słowa to więc „umieszczać coś pod czymś”. Można to rozumieć tak, że zakładając hipotezę, umieszczamy wypowiadaną tezę pod znakiem zapytania, przyjmujemy jej warunkowość. Hipotezą jest na przykład stwierdzenie: „kobiety więcej się uśmiechają, niż mężczyźni”. Może to być prawdą, ale żeby ją potwierdzić, musimy wykonać niezbędne badania. Dopóki tego nie zrobimy, nasze stwierdzenie jest tylko hipotezą, jest niepotwierdzone, może być prawdziwe lub nie.
Teza, w przeciwieństwie do hipotezy, jest zawsze uznawana za prawdziwą, dopóki ktoś nie udowodni że jest inaczej. Zwykle tezie towarzyszy mocny argument za jej prawdziwością. Na przykład: „Trawa jest bardziej zielona w krajach o dużej ilości opadów, co pokazuje przykład takich krajów, jak Wielka Brytania czy Irlandia”. Jest to stwierdzenie łatwe do udowodnienia, możliwe do zbadania gołym okiem.